بررسی علل چروک و سیاه شدن مغز گردو و روش های تغذیه گردو
یکی از درختان فندقه مهم در ایران درخت گردو است که از شمال و مرکز ایران در استان کهگیلویه و بویراحمد، استان بوشهر، فارس، اصفهان و خوزستان کشت میشود. تغذیه گردو از اهمیت بالایی برخوردار است چرا که مانع از سیاه شدن مغز گردو نیز می شود.
این گیاه خواهان آب و هوای معتدل است و عموما دمای پایین تر از ۱۰- درجه سانتیگراد برای اکثر ارقام گردو مضر است. حساسیت به سرما زدگی در ابتدای فصل بهار به خصوص در سرشاخه ها و گل ها دیده می شود و همچنین دمای پایین سبب تولید میوه هایی می شود که مغز آن ها چروکیده است البته دمای هوا در ماه های فصل تابستان نیز نباید از ۳۸ درجه سانتیگراد بالاتر برود چرا که موجب سیاه شدن مغز گردو و سوختگی پوست سبز گردو خواهد شد.
خواص گردو :
مغز گردو غیر از مصرف خوراکی در صنایع مختلف پزشکی و داروسازی کاربرد دارد و برگ های آن نیز بند آورنده خونریزی است و همچنین خواص ضد التهابی داشته و جهت درمان یبوست، سوءهاضمه، اسهال و بیماری های پوستی بکار می رود.
گردو سرشار از ویتامینهای A- E –B و اسیدهای چرب امگا ۳ است و در کاهش میزان کلسترول خون و محافظت از عروق قلب کمک می کند.
علل سیاه شدگی مغز گردو و روش های کنترل آن:
سوختگی یا سیاه شدن مغز گردو یک معضل بزرگ برای باغداران گردو محسوب می شود که باعث صدمه و خسارت و افت عملکرد باغات گردو خواهد شد، عوامل زیادی در ایجاد سیاه شدن مغز گردو نقش دارد .
۱-دمای هوا :
هرگاه دمای هوا در تابستان های گرم به بیش از ۳۸ درجه سانتیگراد در طی دوره سفت شدن مغز گردو می رسد انتظار ما برای افزایش سیاه شدگی مغز گردو در فصل برداشت افزایش می یابد برای دستیابی به گردو هایی با مغز سفید، پر و با میزان چربی بالا درجه حرارت های ۲۷ تا ۳۲ درجه سانتی گراد طی چندین هفته قبل از برداشت ضروری می باشد.
۲- ارقام گردو:
تلاقی فرایند رسیدن میوه با هوای گرم اواسط تابستان یکی از دلایل سیاه شدگی مغز گردو می باشد که برای حل این مشکل باغداران عزیز باید با شناسایی ارقام دیررس و مرغوب از تیرگی و بی کیفیت شدن مغز گردو تا حد زیادی جلوگیری کنند .
۳- تغذیه گردو:
استفاده از کودهای حاوی عناصر میکرو به خصوص روی و آهن و تغذیه گردو به علت کمک به افزایش راندمان فتوسنتزی و افزایش کیفیت مغز گردو موثر می باشد .
۴ برداشت گردو :
برداشت محصول در اواخر تابستان و اوایل پاییز انجام می شود در این هنگام پوست گردو به رنگ قهوهای مایل به خاکستری دیده میشود و در این حالت به راحتی از گردو جدا خواهد شد دربرداشت مکانیزه استفاده از ماشین پوست گیری الزامی است چرا که برداشت محصول گردو باید در اولین فرصت که گردوها پوست می دهند انجام شود. اگر خواهان افزایش محصول هستید، باید مواظب تغذیه گردو باشید. برای تسریع در رسیدن پوست سبز گردو می توان از اتفون مایع به میزان ۱۰۰۰الی ۳۰۰۰ پی پی ام برای هر درخت استفاده کرد . پس از مرحله پوست گیری، گردو ها باید در محلی قرار داده شود که هوا در آن جریان داشته باشد در این مرحله نیز دقت داشته باشید که گردو ها باید به دور از آفتاب شدید نگهداری شود چرا که آفتاب شدید در این مرحله نیز موجب سیاه شدگی مغز گردو ها خواهد شد. برداشت گردو به روش سنتی علاوه بر وقت گیربودن باعث آسیب به درخت گردو و از بین بردن ثمره سال های آینده خواهد شد .
استفاده از ماشین های شیکر یا تکان دهنده و ماشین های پوست گیری بدون آسیب به درخت گردو و با صرفه جویی در وقت بهترین گزینه برای باغداران گردو در فصل برداشت هستند ماشین های خشک کن با کاهش ریسک آفتاب سوختگی گردو در روش سنتی در مدت زمان ۲۴ الی ۴۸ ساعت می توانند میوه ها را خشک کنند البته درجه حرارت بین دستگاهها نیز نباید از ۴۳ درجه سانتیگراد تجاوز کند.
۵- کود دهی درختان گردو:
یکی از راه های تغذیه گردو کوددهی می باشد. استفاده از کودهای آلی و کودهای حیوانی به صورت چالکود به همراه کودهای شیمیایی سولفاته و گوگرد معدنی و تیوباسیلوس در زمستان به شدت توصیه می شود چرا که برای تولید روغن در مغز گردو گوگرد یکی از عناصر حیاتی به حساب خواهد آمد و همچنین به دلیل کاهش ph خاک باعث افزایش جذب عناصر ریز مغذی به خصوص آهن و روی خواهد شد کودهای ازت را نباید دیرتر از موعد مصرف نمود چرا که باعث خشک شدن شاخه ها قبل از فرا رسیدن زمستان خواهد شد بهترین زمان مصرف کود ازته در اسفندماه و اوایل خرداد ماه می باشد.
۶- آبیاری درخت گردو :
در تغذیه گردو آبیاری عامل مهمی است. دو فاکتور مهم در مقوله آبیاری درختان گردو میزان آبیاری و زمان آبیاری می باشد. به طور کلی در هر هکتار باغ گردو سالانه ۱۰ هزار الی ۱۲ هزار متر مکعب آب مصرف می شود این میزان آب در ماه های خرداد تا شهریور ماه مورد مصرف قرار می گیرد و مهمترین زمان مصرف آب در باغات گردو ۵ الی ۶ هفته بعد از گل دادن میباشد و در صورت عدم آبیاری کافی در این مرحله مغز گردو کوچک خواهد ماند و به حجم واقعی خود نخواهد رسید. آبیاری بیش از اندازه نیز باعث میشود سرشاخه ها در معرض خطر سرمازدگی قرار گیرند.
رطوبت خاک در ابتدای فصل بهار باعث افزایش درشتی میوه گردو خواهد شد. همچنین رطوبت خاک در این زمان در میزان تولید و تشکیل جوانهای بارده برای سال آینده موثر خواهد بود لذا توجه به ویژگی های بافت و چسبندگی خاک باعث افزایش ذخیره آب حاصل از نزولات آسمانی در ابتدای فصل می شود، این عامل می تواند در تامین رطوبت خاک در ابتدای فصل موثر واقع شود. در کل با تامین رطوبت خاک در اواخر فصل بهار و اواسط فصل تابستان می توان از چروکیدگی مغز گردو جلوگیری نمود.
۷ – بیماری بلایت گردو :
این بیماری توسط باکتری زانتوموناس ایجاد میشود این باکتری بعد از زمستان گذرانی در شاخه ها و میوه های آلوده روی زمین مانده و در ابتدای فصل بهار توسط حشراتی مانند شته گردو، قطرات باران و همچنین انسان منتشر می شود. بنابراین رعایت نظافت باغ بعد از برداشت و جمع آوری بقایای هرس و سوزاندن آن ها یکی از راه های قطع ارتباط عامل بیماری با گیاه سالم می باشد.
آلودگی میوه ها که باعث بیشترین خسارت می شود از زمان تشکیل میوه تا مرحله برداشت انجام میشود اما اکثراً از اواسط فروردین تا اوایل خردادماه اتفاق میافتد، لذا رعایت فاصله کاشت در نهالستان ها، استفاده از ارقام دیرگل برای فرار از بیماری، اجتناب از آبیاری بارانی به خصوص در زمان گلدهی، توجه به تغذیه گردو، میتواند باعث کاهش شیوع بیماری بلایت گردو شده و در نتیجه تولید محصول مرغوب با مغز سفید را به ارمغان آورد.
۸ – کرم گردو :
این کرم پروانه ای گاهی تا ۳۰ درصد محصول را از بین می برد و پس از وارد شدن به میوه از دو طریق باعث کاهش راندمان تولید خواهد شد. پروانه های این حشره پس از ظاهر شدن در اواخر اردیبهشتماه و اواخر خردادماه به میوه های در حال رشد وارد می شود و باعث ریزش میوه می شوند و فاز اول خسارت در این مرحله با کاهش محصول انجام می شود.
در مرحله بعد گردوهای آلوده شده که بر روی درخت مانده اند به دلیل تغذیه آفت و خسارت به مغز گردو قابل عرضه به بازار نمی باشند. برای کنترل کرم گردو روش های زیادی وجود دارد که یکی از آن ها ایجاد تله مقوایی است در این روش باید پناهگاه آفت برای زمستانگذرانی از بین برود به این منظور پوسته های شل و شکسته روی تنه درختان حذف می شود برای ایجاد تله مقوایی، دور تنه درختان را با مقوا یا گونی پوشش میدهند و بعد از زمستان گذرانی لاروها در سوراخهای مقوا، در اواخر زمستان مقواهای مذکور که حاوی لاروهای حشره هستند را باز کرده و منهدم می کنند. دشمنان طبیعی این حشره پرندگانی مانند دارکوب ها، سن ها و زنبورهای براکون هستند و در کاهش جمعیت آفت نقش مهمی را ایفا می کند.