کوددهی درختان
یکی از دلایل اصلی کوددهی درختان، محافظت آنها در برابر تنش‌های محیطی و آفات مقاوم می‌باشد. درختان و یا درختچه‌ها در بعضی از مواقع ممکن است نیاز به کوددهی اندکی داشته باشند و یا اصلاً نیاز به کوددهی نداشته باشند. لازم است بدانید اگر گیاهان به درستی در جای خود قرار بگیرند و به درستی از آنها محافظت شود نیاز به مصرف کود در بعضی از آنها بسیار کمتر از بقیه گیاهان احساس می‌شود. اما به صورت کلی لازم است بدانید کوددهی مناسب، مشکلاتی نظیر کاشت بی‌دقت، آبیاری نامناسب و یا زهکشی ضعیف را حل نمی‌کند. در نتیجه حتماً قبل از کاشت گیاه، از آب و هوا و مکان مناسب آن اطمینان حاصل کنید.
الزام مصرف کود
اغلب درختانی که در مناظر کاشته می‌شوند، دارای خاک ضعیفی از لحاظ عناصر غذایی هستند به همین دلیل در صورت امکان حتماً قبل از کاشت، آزمایش خاک انجام دهید تا از کمبود فسفر و یا پتاسیم در خاک اطمینان حاصل کنید.
لازم است بدانید مواد مغذی در هنگام کاشت به خوبی در خاک حرکت نمی‌کنند و در اصطلاح این مواد مرغوب به خاک نفوذ پیدا نمی‌کنند. وجود مواد مغذی در خاک باعث استقرار درخت می‌شود. توجه داشته باشید از کود دادن به درختان تازه کاشته شده به شدت خودداری نمایید. وجود نیتروژن زیاد در کود باعث می‌شود برگ‌ها بیش از حد معمول رشد پیدا کنند و همین مورد باعث تضعیف ریشه نیز خواهد شد. این موضوع ممکن است گیاه را مستعد خشکی نماید. کودهای موجود در بازار دارای نیتروژن هستند و به همین دلیل گفته می‌شود در ماه‌های ابتدایی نباید از آن استفاده کرد. از این کودها می‌توانید یک ماه بعد از کاشت استفاده کنید. استفاده از کود حاوی نیتروژن، یک ماه بعد از کاشت باعث استقرار گیاه می‌شود. کود چالکود حاوی مقدار بسیار زیادی نیتروژن است که برای رشد گیاه فوق العاده کاربردی می باشد.
اما در بعضی از مواقع حذف برگ‌های ریخته شده از درختان، برای جبران مواد مغذی استخراج شده و کوددهی مناسب ضروری می‌باشد.
به وسیله بعضی از نشانه‌ها، در درخت می‌توانید متوجه شرایط تغذیه ای نامناسب آن شوید , و به این وسیله می‌توانید اقدام به کوددهی درختان نمایید و آنها را تغذیه کنید. این موارد به شرح ذیل می‌باشند:
رشد ضعیف درختان
برگ‌های زرد و کمرنگ.
الگوهای خالدار بین رگبرگ ها
لکه‌های مرده بر روی برگ درختان.
این کار برای تعیین بنیه کلی درخت انجام می‌شود. توجه داشته باشید برای تعیین بنیه درخت لازم است تا درخت را در ۳ الی ۴ سال گذشته مورد بررسی قرار دهید. رشد شاخه در اکثر درختان جوان باید بین ۹ تا ۱۲ اینچ و یا بیشتر باشد و درختان بزرگ باید رشد آنها بین ۴ تا ۶ اینچ در سال باشد.
در این تصویر شاهد رشد یک درخت به فاصله بین نوک شاخه و اولین گره جوانه زده خواهید بود.
در شکل دو شاهد رشد شاخه بر روی یک درخت جوان می‌باشید. همانطور که بالاتر نیز عنوان کردیم رشد این درخت باید بین ۹ تا ۱۲ اینچ باشد که در این عکس شاهد این فاصله خواهید بود. در این عکس مقیاس جوانی به وسیله مداد مشخص شده است تا متوجه رشد گیاه در سال گذشته شوید.
زمان مناسب برای کوددهی چه زمانی است؟
در صورتی که احساس کردید نیاز به مصرف کود می‌باشد می‌توانید آن را در هر زمانی استفاده کنید. بهترین زمان برای استفاده از کود، بعد از انجماد خاک یعنی بعد از فصل زمستان می‌باشد. در طی این دوره دمای خاک به اندازه کافی گرم می‌باشد و ریشه‌ها مواد معدنی را به خوبی جذب می‌کنند. در صورتی که کود در فصل زمستان استفاده شود ممکن است بر اثر شستشوی زیاد یا وجود رطوبت، از بین برود. دومین زمان مناسب برای انجام کود دهی در ماه‌های خرداد و تیر می‌باشد. کود دهی بعد از ماه مهر ممکن است باعث تحریک رشد دیررس گیاه شود. چرا که ممکن است گیاه در این مقطع بر اثر یخ زدن زودرس آسیب ببیند.
توجه داشته باشید درختانی که به تازگی کاشته شده‌اند باید تا زمانی که به خوبی مستقر نشده‌اند به آرامی کود داده شوند. این کار معمولا در اولین فصل رشد آنها انجام نمی‌شود. درختانی که جوان هستند و دارای رشد سریعی می‌باشند باید سالانه تغذیه شوند تا استقرار در آنها افزایش پیدا کند. درختان بالغ نیز ممکن است هر دو یا سه سال یکبار نیاز به کوددهی داشته باشند تا قوای شاخه و برگ آن ها به خوبی حفظ شود.
روش های کوددهی و انواع آن
کودها را می‌توان به دو دسته معدنی و آلی طبقه‌بندی کرد. کودهای آلی از منابع گیاهی و یا حیوانی به دست می‌آید. در کودهای آلی از موادی مانند نیتروژن، کمپوست، لجن فاضلاب و یا کنجاله استفاده شده است.
نیتروژنی که در کود های معدنی وجود دارد به سرعت آزاد می‌شود. چرا که این نیتروژن به صورت محلول در کودها وجود دارد. در اصطلاح به کودهای معدنی آهسته رهش نیز می‌گویند. معمولاً این کودها در چمنزار ها بسیار استفاده می‌شوند و مواد مختلف آهسته رهش با پوشش پلاستیک یا رزین نیز وجود دارند. معمولاً کودهای آهسته رهش هزینه بیشتری نسبت به مواد معمولی دارند. با استفاده از این کود قطعاً در نیروی کار صرفه‌جویی خواهید کرد و مقدار مواد معدنی لازم را به گیاه خواهید رساند.
معمولا کودهایی که خریداری می‌کنید بر روی کیسه آنها ۳ عدد وجود دارد که این سه عدد نشان دهنده درصد نیتروژن، درصد فسفر و درصد پتاسیم می‌باشد. درصد اول موجود بر روی این کیسه نشان دهنده مقدار نیتروژن، درصد دوم نشان دهنده مقدار فسفر و یا فسفات و درصد سوم بیانگر مقدار پتاسیم می‌باشد.
لازم است بدانید رشد درختان و درختچه‌ها معمولاً به دلیل کمبود نیتروژن کاهش پیدا می‌کند. به بیان دیگر می‌توان عنوان کرد نیتروژن عامل بسیار مهمی در رشد گیاه می‌باشد به حدی که عدم وجود آن بیشتر از سایر مواد موجود در گیاه حس می‌شود. در نتیجه سعی کنید در انتخاب و خرید کود از کودهایی استفاده کنید که دارای مقدار قابل توجهی نیتروژن باشند.
حتی در بعضی از مواقع اگر کودی که قصد تهیه آن را دارید مقدار قابل توجهی نیتروژن را نداشته باشد می‌توانید آن را خود به کود خریداری شده اضافه نمایید. همانطور که بالاتر نیز عنوان کردیم آزمایش خاک یکی از الزامات شناخت کود می‌باشد. اگر قبل از استفاده از کود خاک را آزمایش کنید از میزان کمبود مواد معدنی در خاک اطمینان حاصل خواهید کرد و مقدار دقیق این مواد را تشخیص خواهید داد.
در بعضی از موارد لازم است تا تنها از کودهای حاوی نیتروژن استفاده شود. در صورتی که اقدام به کوددهی نمایید و مقدار فسفر و پتاسیم کود را در نظر نگیرید، ممکن است این کود منجر به عدم تعادل در گیاه شود. در نتیجه حتماً قبل از مصرف از کمبود مواد معدنی در خاک اطمینان حاصل کنید.
کود های چمن معمولا برای درختان بسیار ایده آل هستند. چرا که حاوی نسبت بسیار مناسبی از نیتروژن، فسفر و پتاسیم می‌باشند. نیتروژن به شکلی است که به آرامی در ریشه‌ها نفوذ می‌کند و خواص خود را بر جای می‌گذارد. تنها لازم است توجه داشته باشید برای کوددهی درختان، هرگز از کودهای کشنده علف هرز استفاده نکنید. چرا که این کار باعث ایجاد آسیب جدی به گیاه می‌شود.
روش های کوددهی و نقاط مناسب گیاه برای انجام این کار
سعی کنید درختان را در موعد مقرر کود دهید. معمولا خاک درختان بین یک و نیم تا دو برابر مقدار گسترش شاخه عمق دارند. معمولا در بیشتر گیاهان ۹۵ درصد از ریشه‌های آنها در عمق ۱۸ اینچی سطح زمین یافت می‌شود. در بعضی از مواقع بهتر است برای درختان از کودهای معدنی استفاده کرد تا سلامت درخت تامین گردد.
اگر برگ‌هایی که بر روی تنه درخت‌ها وجود دارد حاوی لک باشد لازم است تا از کودهایی دارای کمپوست، فسفر و پتاسیم استفاده کنید. سعی کنید این کودها را تا عمق ۱۲ تا ۱۴ اینچی ریشه قرار دهید. با انجام این کار مواد مغذی ریشه تامین خواهد شد.
از کمپوست‌ها می‌توان قبل از کاشت نیز استفاده کرد. می‌توانید آن را در اطراف محلی که قصد کاشت درخت دارید استفاده کنید و یا به عنوان پوششی بر روی چمن‌ها استفاده کنید. با انجام این کار مواد مغذی مورد نیاز برای رشد خوب در یک درخت و یا درختچه تامین می‌شود.
شاید برایتان جالب باشد بدانید کمپوست‌ها نیز دارای مقدار قابل توجهی از نیتروژن هستند. به طور مثال ۱۰ کیلو کمپوست معادل یک کیلو نیتروژن را تامین می‌کند. معمولا کمپوست‌ها منابع بسیار خوبی از کلسیم، پتاسیم، فسفر و ریز مغذی‌ها می‌باشند.
کمپوست‌ها علاوه بر تامین مواد مغذی یک گیاه، پوششی کامل می باشد و در اصطلاح مواد آلی را نیز به خاک می‌رساند. نتیجه این امر، فعالیت میکروبی بالا و نفوذ قوی آب در خاک می‌باشد که این مورد برای خاک بسیار مناسب است.
مواد موجود در کود و روش های کوددهی
همانطور که بالاتر نیز عنوان کردیم قبل از اقدام به کوددهی، باید از خاک آزمایش‌هایی انجام شود. به وسیله آزمایش خاک، مقدار پتاسیم، فسفر و ریز مغذی‌ها در خاک مشخص می‌شود. با این حال اگر قادر به انجام آزمایش خاک نیستید لازم است تا از کودهایی که دارای مقدار مشخصی نیتروژن هستند استفاده کنید. چرا که استفاده از این نوع کود باعث تقویت بنیه گیاه می‌شود.
روش های کوددهی
سعی کنید کود مورد استفاده را در سطح و در نزدیکی ریشه قرار دهید و حداقل یک ناحیه ۲ الی ۳ متری از اطراف درخت را کودپاشی کنید و کودپاشی را تنها مختص ریشه گیاه ندانید.
(۲۰ × ۲۰) / ۱۰۰۰ × ۲ = 0.۸ پوند (۱۲ اونس) نیتروژن
مقدار کود مورد نیاز عبارت است از: ۰.۸ پوند ÷ ۰.۱۸ = 4.۴ پوند
این مقدار کود ۰.۳ پوند P2O5 و ۰.۵ پوند K2O را تامین می کند
کاربرد های سطحی و روش های کوددهی
به طور کلی می‌توان عنوان کرد کود، یک روش موثر و کارآمد برای رساندن مواد مغذی به ریشه درخت و درختچه‌ها می‌باشد. در بسیاری از مواقع کوددهی یک منطقه، باعث تقویت گیاهان موجود در آن منطقه نیز می‌شود.
به طور مثال کوددهی چمن‌ها در یک ناحیه، مواد مغذی را برای رشد درختان در آن منطقه فراهم می‌کند. نیتروژنی که در کود گیاهان وجود دارد به راحتی به ریشه گیاهان منتقل می‌شود. مقدار کود باید بر اساس منطقه مورد نظر و ریشه درخت تعیین گردد. برای انجام این کار فرمول‌های خاصی وجود دارد و لازم است تا طول در عرض ضرب شود و مساحت بر اساس فوت محاسبه گردد. همچنین برای مقدار مناسب نیتروژن در کود نیز می‌توانید از فرمول‌های خاصی استفاده کنید.
لازم است بدانید یک روش کاربردی دیگر برای قرار دادن کود در اطراف درختان وجود دارد و آن هم ایجاد سوراخ‌هایی به عمق ۶ تا ۱۲ اینچ با فاصله حدود ۵۰ سانت می‌باشد. لازم است تا این دایره‌ها در اطراف تنه درخت بر روی خاک ایجاد شود تا کود درون آنها ریخته شود.
استفاده از روش سوراخ برای جایگذاری کود
توصیه می‌کنیم هر چند سال یکبار از این روش، یعنی روش کود در سوراخ‌هایی ایجاد شده استفاده کنید. چرا که به این وسیله فسفر و پتاسیم درون سوراخ‌هایی که ایجاد کرده‌اید باعث استخراج مواد معدنی و جبران کمبود ویتامین‌ها می‌شود.
سوراخ‌های ایجاد شده باید دارای حداقل یک اینچ قطر باشد. این سوراخ‌ها را می‌توانید به وسیله مته و یا میله در خاک ایجاد کنید. همچنین می‌توانید با استفاده از یک سوئیچ معکوس و یا یک مته این کار را انجام دهید تا در صورت برخورد آن با ریشه به صورت مارپیچ از زمین خارج شود.
همچنین لازم است تا محل خطوط گاز و آب را قبل از حفاری علامت گذاری کنید. نکته دیگری که باید به آن توجه داشته باشید این است که ایجاد سوراخ در خاک مرطوب، بسیار راحت‌تر از خاک خشک است. با این اوصاف اگر خاک اشباع شده باشد، کناره‌های سوراخ‌های ایجاد شده لعاب ایجاد می‌شود که همین مورد باعث انتشار هوا و پراکندگی مواد مغذی حفر شده می‌شود.
همانطور که قبلاً نیز اشاره کردیم مقدار کود مصرفی با توجه به سطح و نوع ریشه مشخص می‌شود و این مقدار کود، باید به طور مساوی بین سوراخ‌ها تقسیم شود. همچنین علاوه بر کود، می‌توانید از کمپوست و یا ماسه‌های درشت نیز در سوراخ‌ها استفاده کنید.
یکی دیگر از روش های کوددهی، استفاده از سوزن خاک می‌باشد. برای استفاده از این روش، باید فاصله تزریق‌ها بین ۲ تا ۳ فوت باشد. توجه داشته باشید این روش برای کودهای محلول استفاده می‌شود و روش های کوددهی به وسیله سوزن، یکی از کاربردی ترین روش ها می باشد.
