کود آهن، نشانه های کمبود، میزان و نحوه مصرف

کود آهن

خواص کود آهن

آهن به عنوان مهمترین میکرو مغذی (ریز مغذی یا عنصر کم مصرف) مورد نیاز گیاهان از طریق کودهای حاوی “آهن” نظیر سولفات آهن یا کود کلات آهن مورد استفاده کشاورزان و باغداران قرار می گیرد و باعث تشکیل سبزینگی(کلروفیل) در گیاهان می شود. 

عنصر این ماده با عدد اتمی ۲۶ و نماد شیمیایی Fe در جدول مندلیف معرفی شده است.

بر اساس گزارش های منشر شده، باغات میوه کشور اغلب دچار کمبود آهن  هستند. در اغلب مناطقی که بارندگی سالیانه در آنها کمتر از ۵۰۰ میلی متر باشد، زمین های کشاورزی  بعضا دچار کمبود شدید عناصری مانند روی، مس، منگنز و آهن می شوند.از طرفی حلالیت پایین کانی های حاوی آهن و مس منجر به کمبود آهن و مس در خاک می گردد.

استفاده از کود آهن یکی از عوامل مهم در افزایش محصول باغات است؛ به طوری که مزایای کود آهن برای مرکبات بسیار چشمگیر است.

عوامل ایجاد فقر آهن (کلروز آهن)

به دلیل وجود بیش از حد بی کربنات در خاک، در خاک های فشرده و خاک های تحت آبیاری سنگین میزان دی اکسید کربن بالا می رود. از طرفی حضور آهک در خاک نیز از دیگر عوامل افزایش بی کربنات است. بی کربنات خاصیت بافری دارد و از کاهش اسیدیته اطراف محیط ریشه جلوگیری می کند. قلیایی بودن خاک از دلایل مهم عدم جذب آهن توسط گیاه است.

چاه های عمیق نیز میزان بی کربنات بالایی دارند. یکی از راه های مقابله با این گونه آب ها هوادهی از طریق چاه است. راه دیگر کنترل PH آب و خاک با استفاده از اسیدسولفوریک است که البته به دلیل خطراتی که می تواند برای بافت خاک داشته باشد باید تحت توصیه و نظارت کارشناس باشد.

ضمنا کود سولفات آمونیوم در خاک به اسید سولفوریک تبدیل می گردد. بنابراین یکی از راه های کمک کننده به رفع فقر آهن استفاده از کود سولفات آمونیوم است.

نشانه های کلروز یا فقر آهن در گیاهان

 

کمبود کود آهن

اولین نشانه کمبود یا کلروز آهن تغییر ظاهر برگ های گیاه است؛ با مردن سلول های گیاهی، برگ هایی زرد رنگ با رگه های سبز ایجاد می‌شود و در مراحل پیشرفته تر کل برگ زرد و یا سفید شده و گاهی اطراف برگ نیزقهوه‌ای می شود. 

علت این موضوع این است که با کمبود آهن، کمبود کلروفیل (رنگدانه سبز مسئول فتوسنتز و تولید قند) ایجاد می شود که این موضوع در طول فصول رشد گیاه می تواند منجر به کاهش میزان رشد و قدرت گیاه شود.

علاوه بر این، چنین گیاهانی اغلب میوه های کمتر و با طعم نامناسب تولید می کنند! 

 

رفع و درمان کلروز یا کمبود آهن در گیاهان

استفاده از کود های آهن متداول ترین راه برای از بین بردن کلروز است. بعضی از بنیان های کودهای کلات آهن برای محلول پاشی روی گیاه در شرایطی که کلروز شدید نیست مفیدند.

DTPA منبع عالی آهن برای PH ۷ است اما با این حال چیزی حدود ۶۰ درصد آهن رسوب می کند و در PH ۸ اصلا آهنی در دسترس نیست.

تفاوت کود آهن و کود کلاته آهن چیست؟

عنصر طبیعی آهن توسط گیاهان قابل جذب نیست اما  فرم کلاته آهن برای گیاهان قابل جذب است؛ کلاته شدن عنصر آهن نمی گذارد با هیچ ماده‌‌ای وارد واکنش شده و باعث جذب شدن آن توسط گیاه می گردد.

انواع کود آهن موجود در بازار چیست؟

کود آهن دارای انواع مختلفی است که در ادامه به ویژگی های هر یک از این انواع اشاره می کنیم.

۱. کود کلات آهن

کود آهن به صورت کلات آهن

یون آهن مانند سایر یون های فلزی دارای واکنش پذیری بالا است و تمایل دارد خیلی سریع با اکسیژن و هیدروکسید واکنش نشان دهد، در نهایت این امر سبب رسوب این یون ها می شود. وقتی آهن رسوب کند وجود آن در خاک برای گیاه فایده ای ندارد و گیاه نمی تواند آن را جذب کند.

متخصصان علم تغذیه برای این که آهن بتواند توسط گیاه به راحتی قابل جذب شود و رسوب ندهد، از مواد کلات کننده یا کلاتور ها، برای محافظت از آهن در برابر اکسیداسیون استفاده می کنند؛ در این حالت آهن توسط گیاه به راحتی قابل جذب می گردد.

کلات کننده ها مولکول هایی با اندازه بسیار کوچک هستند که این مولکول های کوچک به یون های آهن متصل شده و از این طریق مانع رسوب آهن می شوند. آهن کلات شده و قابل جذب می تواند توسط گیاه مورد استفاده قرار گیرد. کلاتور ها مولکول های کوچکی هستند که مانند یک چنگال محکم، اطراف یون های آهن را احاطه می کنند.

کلات های آهن به صورت مایع یا پودر در بازار موجود هستند. از مهمترین انواع کلات های آهن موجود در بازار می توان به Fe-EDTA و Fe-EDDHA اشاره کرد. این کلات ها حاوی یون آهن با ترکیب EDDHA یا EDTA  هستند.

انواع کلات آهن

کلات های آهن با بنیان های مختلف از جمله EDDHA،EDTA،DTPA،EDDHMA ، اسید آمینه و غیره و در رنگ های مختلف به خصوص رنگ قرمز و قهوه ای در بازار موجود می باشد که بسته به بنیان کلات کننده دارای کاربردهای متفاوتی است که بر اساس توصیه کارشناس تجویز می گردد. شایان ذکر است که برخلاف تصور کشاورزان که رنگ قرمز کود آهن را یکی از شاخص های کیفیت کود می دانند، رنگ کود تاثیری بر کارایی آن ندارد و بر اساس سلیقه تولیدکننده انتخاب می شود.  

توصیه می شود که در خاک های با پی اچ های بالا  از Fe-EDDHA استفاده شود، این کلات برای استفاده بصورت خاکی و FE_EDTA را برای محلولپاشی مناسب می دانند . 

شما می توانید برای مشاهده مشخصات کود کلات آهن ۱۰ درصد به این مطلب مراجعه نمائید

۲. کود سولفات آهن

سولفات آهن نیز نوع دیگری از کودهای آهن موجود در بازار است. سولفات آهن (FeSO4) حاوی حدود ۲۰ درصد آهن است. سولفات آهن جز دسته کود های ارزان قیمت آهن است. این کود معمولا به صورت چالکود یا محلول پاشی روی اندام های گیاه مورد استفاده قرار می گیرد.

نکته مثبت دیگر استفاده از محلول پاشی سولفات آهن این است که با اسپری آن روی گیاه، کمی از آن روی محیط اطراف می ریزد و اگر خزه یا جلبکی در اطراف گیاه باشد؛ در نتیجه تماس با سولفات آهن دچار سوختگی می شود و از بین می رود. همچنین با استفاده از این ماده پی اچ خاک کمی اسیدی می شود و این امر به بهبود جذب آهن از خاک کمک می کند.

سولفات آهن را با خیال راحت می توانید در باغ یا گلخانه استفاده کنید. معمولا به صورت پودر خشک در بازار موجود است. باید سولفات آهن را با آب مخلوط کنید که در نهایت محلولی به رنگ قهوه ای تولید می شود. بعد از تهیه این محلول باید به سرعت مورد استفاده قرار گیرد چون  خیلی سریع اکسید می شود.

۳. کود نیترات آهن

نیترات آهن یا فریک نیترات، یک ترکیب شیمیایی است که دارای فرمول شیمیایی Fe (NO3)3 است. این نوع کود به صورت کریستال هایی با رنگ بنفش کمرنگ در بازار موجود است که بعد از استفاده بلافاصله به اجزای سازنده خود، آهن و نیترات تجزیه می شود.

قیمت کود آهن

نیترات آهن یا فریک نیترات یک ترکیب شیمیایی است که دارای فرمول شیمیایی Fe (NO3)3 است.

آموزش نحوه استفاده از هر نوع کود آهن

کود آهن پودری

کود های آهن دارای انواع مختلفی هستند و بیشتر به صورت کود آهن پودری و مایع در بازار موجود هستند.

 نحوه استفاده از کود مایع

کود آهن مایع می تواند به فرم سولفات آهن یا کلات های آهن به شکل مایع باشد. مزیت استفاده از کود آهن مایع این است که نحوه مصرف آن ساده تر است، به این صورت که باید به صورت اسپری روی شاخ و برگ گیاه یا به همراه آب آبیاری مورد استفاده قرار گیرد. 

 نحوه استفاده از کود پودری

کود آهن پودری پودری باید ابتدا در آب حل شود و بعد مورد استفاده قرار گیرد. انواع این نوع کود، در مقایسه با سایر انواع کود ها دارای دوام اثر بیشتری هستند یا به عبارتی، دارای تاثیر طولانی تری روی گیاه هستند.  از این نوع کود نیز می توان برای انواع مختلف گیاهان از جمله سبزی و صیفی، درختان مثمر و غیر مثمر، گل و گیاهان زینتی و علوفه اشاره کرد.

 

زمان مصرف کود آهن

شایان ذکر است در قسمت برنامه های غذایی وبسایت شرکت، دستورالعمل مصرف کودها برای محصولات کشاورزی مختلف از جمله مرکبات موجود است.

البته زمان محلولپاشی کود ان پی کا ۲۰-۲۰-۲۰ غالبا در زمان فندقی شدن میوه توصیه می شود.

خرید کود آهن

شرکت رگبرگ مهر پاسارگاد کودهای کلات آهن ۶ و ۱۰ و ۱۴/۵ درصد با برند میکرولایز را تولید می کند. کودهای کلات آهن میکرولایز به دلیل فن آوری خاص و فرم ویژه کلاته ای که دارد هم به صورت محلول پاشی و هم از طریق آب آبیاری قابل استفاده است. استفاده از مواد اولیه خارجی و توجه به اعتبار برند از جانب مدیران شرکت، باعث بالا بودن کیفیت کودهای کلات آهن میکرولایز و جلب رضایت کشاورزان گردیده است

 نحوه مصرف کود آهن میکرولایز

مقدار مصرف کود کلات آهن میکرولایز برای محلول پاشی  ۱-۲ کیلوگرم در هزار لیتر آب و در صورت استفاده با آب آبیاری ۴ تا ۶ کیلوگرم در هکتار برای گیاهان زراعی در نظر گرفته می شود.

ضمنا هنگام استفاده در باغات به ازای هر درخت بالغ ۵۰ تا ۸۰ گرم  و برای هر درخت نابالغ ۲۰ تا ۶۰ گرم لحاظ می شود.

 

بله، کلات ها را می توان در آب حل کرد و به همراه آب آبیاری به گیاه داد و یا به صورت اسپری روی شاخ و برگ مورد استفاده قرار داد.
بهترین زمان مصرف کود آهن فصول تابستان و بهار است
در ابتدا باید در آب حل شود و سپس گیاه را با آن آبیاری نمود.
بهترین زمان مصرف کود آهن، قبل از گلدهی درختان است؛ زمان محلولپاشی کود ان پی کا ۲۰-۲۰-۲۰ غالبا در زمان فندقی شدن میوه توصیه می شود.

49 thoughts on “کود آهن، نشانه های کمبود، میزان و نحوه مصرف”

  1. با عرض سلام و خسته نباشید
    من امسال برای اولین بار از کود سه بیست شرکت شما برای زراعت گندم دیم استفاده کردم. رضایت داشتم. عالی بود. فقط لطفاً آنالیز رو دستکاری نکنید خواهشا.
    با تشکر از شما

  2. با عرض سلام و خسته نباشید
    من امسال برای اولین بار از کود سه بیست شرکت شما برای زراعت گندم دیم استفاده کردم. رضایت داشتم. عالی بود. فقط لطفاً آنالیز رو دستکاری نکنید خواهشا.
    با تشکر از شما

  3. سلام دوست عزیزم.
    از اینکه رضایت شما را جلب کرده ایم مسروریم.
    به شما اطمینان میدهیم که برند میکرولایز اگر در آینده تغییری هم داشته باشد در جهت ارتقای کیفیت و بهبود خواهد بود.

  4. سلام دوست عزیزم.
    از اینکه رضایت شما را جلب کرده ایم مسروریم.
    به شما اطمینان میدهیم که برند میکرولایز اگر در آینده تغییری هم داشته باشد در جهت ارتقای کیفیت و بهبود خواهد بود.

  5. Pingback: کود پتاسیم مایع و نکاتی درباره مصرف آن

  6. Pingback: کود پتاسیم مایع و نکاتی درباره مصرف آن

  7. Pingback: کود ازت بالا چیست؟

  8. Pingback: کود ازت بالا چیست؟

  9. Pingback: کود کامل کشاورزی و نکات مهم انتخاب و نحوه استفاده آن » میکرولایز

  10. Pingback: کود کامل کشاورزی و نکات مهم انتخاب و نحوه استفاده آن » میکرولایز

  11. با سلام و عرض ادب و احترام به شما بزرگوار. بابت توجه و اعتمادی که به شرکت رگبرگ مهر پاسارگاد مبذول می دارید بی نهایت سپاسگزاریم. شایان ذکر است در قسمت برنامه های غذایی وبسایت شرکت ،دستورالعمل مصرف کودها برای محصولات کشاورزی مختلف از جمله مرکبات موجود است. البته زمان محلولپاشی کود ان پی کا ۲۰-۲۰-۲۰ غالبا در زمان فندقی شدن میوه توصیه می گردد.

  12. با سلام و عرض ادب و احترام به شما بزرگوار. بابت توجه و اعتمادی که به شرکت رگبرگ مهر پاسارگاد مبذول می دارید بی نهایت سپاسگزاریم. شایان ذکر است در قسمت برنامه های غذایی وبسایت شرکت ،دستورالعمل مصرف کودها برای محصولات کشاورزی مختلف از جمله مرکبات موجود است. البته زمان محلولپاشی کود ان پی کا ۲۰-۲۰-۲۰ غالبا در زمان فندقی شدن میوه توصیه می گردد.

  13. با سلام و عرض ادب و احترام به شما بزرگوار. بابت توجه و اعتمادی که به شرکت رگبرگ مهر پاسارگاد مبذول می دارید بی نهایت سپاسگزاریم. شایان ذکر است در قسمت برنامه های غذایی وبسایت شرکت ،دستورالعمل مصرف کودها برای محصولات کشاورزی مختلف از جمله مرکبات موجود است. البته زمان محلولپاشی کود ان پی کا ۲۰-۲۰-۲۰ غالبا در زمان فندقی شدن میوه توصیه می گردد.

  14. با سلام و عرض ادب و احترام به شما بزرگوار. بابت توجه و اعتمادی که به شرکت رگبرگ مهر پاسارگاد مبذول می دارید بی نهایت سپاسگزاریم. شایان ذکر است در قسمت برنامه های غذایی وبسایت شرکت ،دستورالعمل مصرف کودها برای محصولات کشاورزی مختلف از جمله مرکبات موجود است. البته زمان محلولپاشی کود ان پی کا ۲۰-۲۰-۲۰ غالبا در زمان فندقی شدن میوه توصیه می گردد.

  15. با سلام

    در گلخانه های هیدروپونیک به دلیل حساسیت زیادی که در رساندن مواد غذایی به گیاه وجود دارد اصولا میزان و نحوه مصرف کودها تحت نظر کارشناس آن گلخانه و به دقت انجام می گیرد و ارائه دوز مصرف برای یک کود خاص ، مستقل از کودهای دیگری که در گلخانه استفاده می گردد غیرمعمول است.

  16. با سلام

    در گلخانه های هیدروپونیک به دلیل حساسیت زیادی که در رساندن مواد غذایی به گیاه وجود دارد اصولا میزان و نحوه مصرف کودها تحت نظر کارشناس آن گلخانه و به دقت انجام می گیرد و ارائه دوز مصرف برای یک کود خاص ، مستقل از کودهای دیگری که در گلخانه استفاده می گردد غیرمعمول است.

  17. مهندس اهمیت بنیان کلات کننده EDDHA و ارتو ارتو بودن آن چرا فقط برای عنصر آهن مطرح است و برای سایر عناصر فلزی مطرح نیست؟

    1. سلام وقت بخیر

      اهمیت بنیان کلات کننده EDDHA و ارتو ارتو بودن آن برای عنصر آهن به دلیل ویژگی‌های خاص این عنصر است. آهن یک عنصر واسطه است و دارای خواص اسیدی و بازی است. این ویژگی باعث می‌شود که آهن در pHهای مختلف، با مولکول‌های مختلف واکنش دهد.
      در خاک‌های اسیدی، آهن به صورت یون Fe2+ وجود دارد. این یون، نسبت به pH حساس است و در pHهای بالا، به صورت یون Fe3+ تبدیل می‌شود. یون Fe3+، پایداری کمتری نسبت به یون Fe2+ دارد و در خاک‌های قلیایی، به راحتی با مولکول‌های دیگر ترکیب می‌شود و جذب گیاه نمی‌شود.
      بنیان کلات کننده EDDHA، نسبت به pH حساس نیست و در pHهای مختلف، پایداری خود را حفظ می‌کند. همچنین، این بنیان، می‌تواند یون Fe2+ و Fe3+ را به خوبی کلات کند.
      ساختار ارتو ارتو، پایداری بنیان کلات کننده EDDHA را در برابر pH بالا افزایش می‌دهد. بنابراین، کودهای کلاته آهن EDDHA ارتو ارتو، برای خاک‌های قلیایی مناسب‌تر هستند.
      در مورد سایر عناصر فلزی، این ویژگی‌ها به این شکل وجود ندارد. به عنوان مثال، روی یک عنصر واسطه نیست و در pHهای مختلف، پایداری خود را حفظ می‌کند. بنابراین، اهمیت بنیان کلات کننده و ارتو ارتو بودن آن برای روی، به اندازه آهن نیست.
      البته، در مورد سایر عناصر فلزی نیز، بنیان کلات کننده و ساختار آن می‌تواند بر خواص کود کلاته تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، بنیان کلات کننده EDTA، برای کلسیم و منیزیم مناسب‌تر است، در حالی که بنیان کلات کننده DTPA، برای مس و منگنز مناسب‌تر است.

    1. سلام وقت بخیر،
      کودهای کلاته آهن ارتو – ارتو، مزایای زیر را نسبت به سایر کودهای کلاته آهن دارند:
      • پایداری بالاتر در برابر pH بالا
      • جذب بهتر توسط گیاه
      • اثربخشی طولانی‌تر

    1. سلام وقت بخیر، مفهوم ارتو در کودهای کلاته آهن، به ساختار مولکولی این کودها اشاره دارد. در ساختار ارتو – ارتو، اتم‌های آهن در دو انتهای مولکول EDTA یا EDDHA قرار دارند. این ساختار، باعث افزایش پایداری کود در برابر pH بالا می‌شود.

    1. سلام وقت بخیر، مصرف بیش از حد کود کلاته آهن، می‌تواند باعث مسمومیت گیاه شود. علائم مسمومیت گیاه با کود کلاته آهن، عبارتند از:
      • زردی برگ‌ها
      • ریزش برگ‌ها
      • توقف رشد گیاه

    1. یکی از علائم کمبود عنصر فسفر در گیاه گندم ایجاد برگ‌های به رنگ سبز تیره سبز مایل به آبی یا قرمز ارغوانی به ویژه در قسمت زیرین برگ و در برخی موارد در رگبرگ میانی می باشد همچنین توقف رشد نیز به علت عدم ریشه زایی دور از انتظار نیست اگر علائم گفته شده تکمیلی را مشاهده کردید از کود ۱۰-۵۲-۱۰ میکرولایز با نظر کارشناسان استفاده نمایید .

    1. اولاً قبل از هر اقدامی برای استفاده از هر کودی آنالیز خاک برگ و آب الزامی می‌باشد و به طور کلی گیاهانی نظیر چغندر قند ، هویج ،کرفس ، منداب ، پنبه ، یونجه و انگور به کمبود بور حساس هستند گیاهانی مانند کتان ، ذرت ،کلم ، اسفناج ،توتون، گوجه فرنگی و شبدر حساسیت کمتری دارند و گیاهانی مانند گندم ، جو ، یولاف ، سورگوم ، سویا ، سیب زمینی و نیشکر به کمبود بور حساس نیستند.

    1. سلام و عرض ادب، بهترین زمان مصرف کود کلاته آهن، در فصل رشد گیاه است. همچنین، می‌توان این کود را در فصل پاییز نیز به خاک اضافه کرد تا گیاه در فصل زمستان نیز از آهن کافی برخوردار باشد.

    1. علت زرد برگی احتمالاً به دلیل کمبود عناصر ریز مغذی به خصوص کمبود عنصر آهن در گیاه می‌باشد با توجه به شرایط اقلیمی ایران ph بالای ۸ در خاک‌ها، کم آبی و تبخیر بالای آب از سطح خاک عدم جذب موثر عناصر محتمل‌تر هست که باید اقدامات اصلاحی خاک و آب انجام شود ضمناً اطلاعات کافی و درست فقط بعد از مشاهده نتایج آزمون خاک و آب به دست می‌آید.

    1. سولو پتاس یک کود معدنی حاوی پتاسیم و گوگرد است که برای بهبود رشد و نمو گیاهان مورد استفاده قرار می گیرد. سولو پتاس مرغوب باید دارای ویژگی های زیر باشد:
      •خلوص بالا: سولو پتاس مرغوب باید عاری از ناخالصی هایی مانند نمک، فلزات سنگین و سایر عناصر مضر باشد.
      •حلالیت بالا: سولو پتاس مرغوب باید به راحتی در آب حل شود تا بتوان آن را به روش های مختلف به گیاهان رساند.
      •ماندگاری بالا: سولو پتاس مرغوب باید ماندگاری بالایی داشته باشد تا بتوان آن را در انبار نگهداری کرد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *