کاشت درختان مثمر از جمله مسائلی است که در چند سال مدنظر مقام معظم رهبری قرار گرفته است و از سال ۱۳۹۵ ایشان در ایام هفته درختکاری، درخت مثمر می کارند. درباره اهمیت و ضرورت کاشت درختان مثمر گفتگویی تفصیلی با «نرگس سادات مجتهد نجفی» از محققین و پژوهشگران محیط زیست و منابع طبیعی حوزه علمیه قم و مولف کتاب «اقتصاد مقاوم تر، محیط سالم تر با کاشت درختان باثمر» انجام دادیم. اهم مطالبی که در این گفتگو بدان اشاره شد به شرح زیر است:
- کاشت درختان غیرمثمر و مضر، اثرات مخرب زیست محیطی فراوانی را به دنبال خواهد داشت.
- آلوده ساختن آب و هوا، وقوع سیل و نابودی جانوران از اثرات مخرب و زیانبار کاشت درختان غیرمثمر است.
- تحقیقات انجام شده مضر بودن درختان غیرمثمری مثل کهور، عرعر، اوکالیپتوس به اثبات رسیده است.
- بهترین راه مقابله با اثرات مخرب گونه های گیاهی مضر، پیاده سازی باغ قرآنی در مقیاس کوچک و بزرگ است.
- متاسفانه در حال حاضر به طور گسترده درختان غیرمثمر مثل کهور آمریکایی برای مقابله با بیابانزایی مورد استفاده واقع می شود که باید جلوی آن گرفته شود.
- ورود دام به مراتع و جنگل ها نه تنها باعث احیای آن خواهد شد بلکه از آتش سوزی های گسترده نیز جلوگیری می کند.
در اینجا نظر مخاطبان را به گفتگوی تفصیلی با نرگس سادات نجفی جلب می نماییم:
تسنیم: یکی از مسائلی که در چند سال اخیر مقام معظم رهبری بدان توصیه کرده اند، کاشت درختان مثمر است، با توجه به اینکه درختکاری در آبخیزداری از اهمیت فراوانی برخوردار است تحلیل سرکار عالی از کاشت درختان مثمر چیست؟
نجفی: کاشت درختان مثمر و ثمردار در آبخیزداری بسیار حائز اهمیت است و می توان آن را از زوایای مختلف مورد تحلیل و بررسی قرار داد. یکی از این ابعاد و زوایا، اثرات مخرب و ویرانگر گونه های گیاهی غیرمثمر است. برخلاف تصور رایج که گفته می شود همه درختان، مفید هستند، در حال حاضر تحقیقات انجام شده در دنیا نشان داده است که امکان دارد گونه های گیاهی مضر هم داشته باشیم و به همین خاطر کنگره آمریکا در این باره قانون وضع کرده است و ارتش آمریکا نیز ملزم با مقابله با گیاهان مضر شده است. متاسفانه این گونه های گیاهی مضر از دهه ۸۰ و ۹۰ به صورت گسترده وارد ایران شده است و برخی مناطق ایران به خصوص استان خوزستان را دچار مشکل کرده است و با وجود مقابله گسترده با این معضل زیست محیطی، موفقیت چندانی حاصل نشده است.
تسنیم: اثرات مخرب و زیانبار کاشت درختان غیرمثمر به خصوص از نوع وارداتی آن چیست؟
نجفی: کاشت درختان غیرمثمر اثرات متعدد زیست محیطی به دنبال داشته است که از جمله اثرات مخرب زیست محیطی آن می توان به آلوده ساختن هوا و اختلال در دستگاه تنفسی اشاره کرد. کاشتن درختانی غیرمثمر و مضر مثل کهور آمریکایی در استان خوزستان باعث شده است در سال های اخیر شاهد مراجعات گسترده مردم خوزستان به بیمارستان ها و مراکز خدمات درمانی به دلیل اختلال در دستگاه تنفسی همزمان با بارش باران در فصل پاییز و زمستان باشیم که دلیل این پدیده طبق تحقیقاتی که به عمل آمده است، همین درختان غیرمثمر مثل کنوکارپوس یا کهور آمریکایی بوده است.
همچنین این گونه های گیاهی باعث وقوع سیل های مخرب خواهد شد؛ کاشت گسترده این گیاهان در استان خوزستان باعث شده است که با بارش اندکی باران شاهد آبگرفتگی و زیر آب رفتن شهرهای استان خوزستان باشیم و این بدان علت است که این درختان باعث می شوند که زمین سفت شود و از آنجا که این درختان اجازه رویش گیاهی را نمی دهند، میزان نفوذپذیری آب به درون زمین کاهش یابد و رواناب در سطح شهر جاری شود. این در حالی است که درختان مثمر مثل نخل به راحتی اجازه می دهند که گونه های دیگر در کنارشان رشد کنند که این مساله باعث می شود به آسانی آب در دل زمین نفوذ کند و سفره های زیرزمینی را تغذیه کند. همچنین کاشت درختان غیرمثمر باعث می شود که جانداران و گیاهان دیگر به علت سمی بودن این درختان نمی توانند از این درختان تغذیه شوند، نابود می شوند و این باعث اختلال در نظام طبیعت می شود.
یکی دیگر از مضرات درختان غیرمثمر خزان زودرس این درختان است و بنده با تحقیق میدانی که از چهار گوشه کشور داشتم برایم ثابت شد که درختان بی ثمر مثل چنار، عرعر، زبان گنجشت و غیره دارای خزان زودرس هستند. متاسفانه در حال حاضر به طور گسترده درختان غیرمثمر مثل کهور آمریکایی برای مقابله با بیابانزایی مورد استفاده واقع می شود که باید جلوی آن گرفته شود.
تسنیم: آیا نتایج زیانبار کاشت درختان غیرمثمر در سایر کشورها به خصوص کشورهای پیشرفته به اثبات رسیده است؟
نجفی: بله همین طور است؛ تحقیقات متعددی که در کشورهایی مثل آمریکا و استرالیا انجام شده است نشان می دهد علت وقوع آتش سوزی های گسترده در جنگل های این کشورها، کاشت درختان غیرمثمر مثل اوکالیپتوس بوده است. مثال دیگر مقابله دولت آلمان با درخت غیرمثمر عرعر است. درخت مهاجم عرعر با تهاجم وسیع به راه آهن شهری آلمان همه ساله خسارات زیادی وارد می کند و دولت آلمان ناچار است همه ساله برای مبارزه با عرعر هر هکتار ۵ میلیون یورو هزینه کند و سالی دو بار با روش حرارتی و شیمیایی عرعرها را از بین ببرد اما موفق نمی شود باز عرعرها رشد می کنند.
ممکنه بفرمایید میزان مصرف کود کلاته آهن دقیقا چقدر است؟
سلام وقت بخیر، میزان مصرف کود کلاته آهن، بسته به نوع گیاه، خاک و شرایط رشد گیاه متفاوت است. معمولاً توصیه می‌شود که میزان مصرف کود کلاته آهن، بر اساس دستور العمل روی بسته بندی کود باشد.