“کود ازت بالا” چگونه و چه زمانی از آن استفاده کنیم؟

کود ازت بالا چیست؟

برای توضیح اینکه کود ازت بالا چیست ابتدا ملزم به تشریح کود NPK هستیم. بطور کلی، به کودی که دارای سه عنصر ازت، نیتروژن و پتاسیم باشد کود NPK  می گویند، و کود ازت بالا در واقع نوعی کود NPK است که مقدار عنصر نیتروژن (ازت) آن بیشتر از درصد دو عنصر دیگر باشد .

کودهای ازت بالا می توانند دارای عناصر ریزمغذی مانند منگنز، آهن و غیره باشند. برای شفاف شدن مطلب فرض کنید روی برچسب کود NPK خریداری شده،  عدد ۱۰-۱۰-۲۰ نوشته شده باشد که بدین معنی است که:  دارای ۲۰ درصد نیتروژن ، ۱۰ درصد فسفر و ۱۰ درصد پتاسیم است که نوعی کود کامل ازت بالا محسوب می گردد. از دیگر کود های مناسب میکرولایز می توان به کود آهن اشاره کرد.

مزایای مصرف کود با ازت بالا چیست؟

نیتروژن موجود در کودهای ازت بالا به فرم های آمونیاکی، نیتراتی و … می باشد که در کنار تامین نیتروژن مورد نیاز گیاه سایر عناصر، مانند آهن، فسفر، منگنز پتاس، روی و … را نیز تامین می نماید. مقدار مصرف کود ازت بالا برای هر محصول و هرگیاهی متفاوت است، حتی شرایط مزرعه نیز می تواند بر روی مقدار کود مورد نیاز تاثیرگذار باشد. به همین خاطر پیشنهاد می گردد برای تعیین میزان مصرف این کود به توصیه کارشناس توجه گردد.

استفاده از کودهای حاوی نیتروژن برای فاز رویشی گیاه بسیار حیاتی هستند و به ایجاد کانوپی سبز و پربرگ کمک می کنند و  علاوه بر آن با تاثیرگذاری مثبت بر روی سبزینگی گیاه روی گلدهی نیز تاثیرات مطلوبی به جا می گذارند.

در کنار موارد ذکر شده مصرف نیتروژن به مقدار کافی و مناسب می تواند عملکرد محصول شما را تا میزان قابل توجهی افزایش دهد. اصولا کشاورزان کود نیتروژن مورد نیاز خود را تقسیط نموده و در ۳ یا ۴ تکرار استفاده می کنند. در صورتی که کود ازته شما حاوی عنصر فسفر نیز باشد بهتر است در ابتدای مراحل کشت اقدام به مصرف کود نمایید.

علائم کمبود ازت

عنصر “ازت” با نماد شیمیایی N نشان داده می شود این عنصر از درشت مغذی ها (ماکرو مغذی) بوده و باید به میزان زیاد در دسترس گیاه قرار بگیرد؛ این عنصر پر مصرف اگرچه در هوا بصورت مولکول N2 وجود دارد اما ازت جوی برای گیاهان قابل استفاده نمی باشد و فرم هایی که برای گیاه قابل استفاده هستند نیترات (آنیون دارای بار منفی) و آمونیوم (کاتیون دارای بار مثبت) می باشند.

عنصر ازت یا نیتروژن عنصری پویا یا متحرک است پس در نتیجه اگر کمبود ازت رخ دهد این برگ های پیر هستند که ابتدا علائم کمبود را نشان می دهند؛ نیتروژن در خاک هایی که ماده آلی بالایی دارند بیشتر دیده می شود و  ضمنا این عنصر در خاک های مرطوب بیشتر از خاک های خشک و در خاک های سنگین بیشتر از خاک های سبکتر و شنی وجود دارد.

کمبود هر عنصری دارای علائم ویژه ای است که البته به علت نزدیکی و شباهت زیاد بین علائم کمبود عناصر مختلف، تشخیص آن در اعلب مواقع نیاز به دانش و تجربه بالا دارد و به همین دلیل پیشنهاد می کنیم از آزمایش خاک برای تعیین دقیق مقدار کود مورد نیاز کمک بگیرید. با این حال چند نمونه از علائم کمبود نیتروژن در گیاهان را در اینجا آورده ایم:

• رنگ پریدگی برگ ها مانند زرد شدن (کلروز) و در صورت شدت گرفتن کمبود به کلروز (مرگ بافتی) و قهوه ای شدن برگ ها
• کاهش رشد و توسعه گیاه
• کوتولگی و قد کوتاهی در گیاه
• ریزش شکوفه ها و گل ها
• نازک شدن انتهای خیار و در نتیجه کاهش عملکرد محصول و کیفیت آن

وظیفه ازت در گیاه چیست؟

• ساخت پروتئین ها
• حضور در ساختار DNA و RNA
• افزایش فتوسنتز در گیاه
• افزایش مواد اسیمیلاتی و هیدروکربنی در گیاه
• کود ازت بالا باعث افزایش رشد رویشی
• کمک به بهبود میوه دهی
• ایجاد شادابی و طراوت در گیاه به خصوص در میوه و برگ ها
• ایجاد حالت تردی و پرآب شدن در سلول ها

همان طور که گفتیم نیتروژن باعث افزایش رشد رویشی گیاه می گردد. مصرف ازت برای محصولاتی که به منظور استفاده از برگ و شاخساره آنها کشت می شوند باید بیشتر از محصولاتی باشد که برای استفاده از  ریشه و یا دانه کشت می شوند. این مورد را با یک مثال برای شما توضیح می دهیم:

زمانی که گیاهی مانند چغندر  را به عنوان علوفه مورد کشت قرار می دهیم ازت بیشتری استفاده می کنیم  چون هدف ما برداشت برگ و شاخه است ولی اگر هدف برداشت بذر چغندر باشد بهتر است مقدار ازت مصرفی را کاهش دهیم.

در کشت علوفه ای که رشد رویشی مد نظر کشاورز است میزان ازت بیشتری مورد نیاز است. به همین دلیل برای چنین کشت هایی کودهای ازت بالا انتخاب مناسبی خواهند بود چون  این کودها ازت مورد نیاز را تامین می کند.

البته به این نکته دقت کنید که برخی گیاهان کلا به مقدار  نیتروژن زیادی نیاز دارند؛ به این نوع گیاهان مصرف کننده سنگین نیتروژن می گویند.

فرمول کود ازت بالا

کودهایی که تحت عنوان ازت (نیتروژن) بالا در بازار عرضه می گردند علاوه بر اینکه عنصر نیتروژن را در خود دارند بلکه بسته به فرمولاسیونی که شرکت تولید کننده عرضه می کند ممکن است حاوی عناصری دیگری مانند مس، مولیبدن، روی، بور، منگنز و حتی حاوی آمینواسید، فولویک اسید و هیومیک اسید نیز باشند.

حتی نوع نیتروژنی که در این کودها بکار می رود از منابع مختلفی مانند اوره، نیترات، آمونیاک و… می باشند. میزان منابع نیتروژن آنها بر روی برچسب کود ثبت گردیده است؛ این کود ها به فرم های مایع و یا پودری در اندازه های مختلف در بازار موجود هستند.

توصیه های کلی برای مصرف کود ازت بالا

اصولا ازت در چندین مرحله (پیش کشت، رویشی، قبل از گلدهی، تشکیل میوه، تکمیل میوه) به گیاه داده می شود که نوع کابرد می تواند به صورت خاک مصرف یا محلولپاشی باشد.

خرید کودهای نیتروژنه (ازت دار)

به طور کلی کودهایی که حاوی عنصر نیتروژن  هستند به صورت تک عنصری مانند اوره، آمونیوم و یا به صورت چند عنصری با فرم های ترکیبی  مثل سولفات آمونیم به فروش می رسند.

شرکت میکرولایز (رگبرگ مهرپاسارگاد) کود ازت ۳۰% ازت مایع را در سبد محصولات خود دارد. در این مطلب می توانید اطلاعات خوبی درباره کود ۲۰ ۲۰ ۲۰ به دست بیاورید. از دیگر کود های مناسب برای رشد می توان به میکرولایز ۶-۴-۴ اشاره کرد.