کود نیتروژن به یک کود شیمیایی واحد اشاره دارد که دارای مقدار مشخصی نیتروژن (N) است و تغذیه گیاه نیتروژن را فراهم می کند. کاربرد کود نیتروژن اثر قابل توجهی در افزایش عملکرد دارد. در نقش افزایش عملکرد محصول، سهم کود نیتروژن بالاتر از کود فسفات (P)، کود پتاسیم (K) و سایر کودها است.
انواع کودهای نیتروژن به طور معمول به چهار نوع تقسیم می شوند: کودهای نیتروژن آمونیوم، نیترات، آمونیوم نیترات و آمید. انواع مختلف کودهای نیتروژن شامل موارد زیر است:
کودهای نیتروژن آمونیوم شامل سولفات آمونیوم، کلرید آمونیوم، بی کربنات آمونیوم، آمونیاک و آمونیاک مایع می باشد.
کودهای نیتروژن نیترات شامل نیترات سدیم و نیترات کلسیم می باشد.
کودهای نیتروژن آمونیوم نیترات شامل نیترات آمونیوم، نیترات آمونیوم کلسیم و نیترات گوگرد آمونیوم می باشد.
کودهای نیتروژن آمید شامل اوره و سیانامید کلسیم (نیتروژن آهک) می باشد.
سولفات آمونیوم حاوی نیتروژن و گوگرد، دو ماده مغذی مورد نیاز گیاهان است. میزان نیتروژن تئوری ۲۱.۱٪، میزان نیتروژن واقعی ۲۰٪ ~ ۲۱٪ و میزان گوگرد ۲۴٪ است. این برای محصولات کم گوگرد بسیار موثر است. کودهای سولفات آمونیوم که در کشاورزی استفاده می شوند، به طور کلی محصولات جانبی کارخانه های شیمیایی یا کارخانه های فولاد هستند.
کلرید آمونیوم (کلرید آمونیوم) محصول جانبی سودا است که به روش آمونیاک-آلکالی یا روش قلیایی ترکیبی تولید می شود. در واقع، میزان نیتروژن ۲۴٪ ~ ۲۶٪ است. کلرید آمونیوم حدود ۳.۳٪ از کل تولید کود نیتروژن چین را تشکیل می دهد. شکل نیتروژن یون آمونیوم (NH₄⁺) است که یک کود نیتروژن آمونیاکی است.
در گذشته، بی کربنات آمونیوم سهم بزرگی از کل کود نیتروژن کشور ما را تشکیل می داد. با این حال، به دلیل خواص شیمیایی ناپایدار، میزان استفاده از کودهای نیتروژن بالا نبود. اکنون مقیاس تولید به تدریج کاهش می یابد و در آینده با کودهای نیتروژن با غلظت بالا جایگزین خواهد شد.
محلول آبی آمونیاک به نام هیدروکسید آمونیاک (حاوی ۱۲ تا ۱۸ درصد نیتروژن) نامیده می شود. آمونیاک را می توان با وارد کردن آمونیاک مصنوعی به آب و جذب آمونیاک با آب به دست آورد.
آمونیاک مایع (آمونیاک بی آب مایع شده) یک کود نیتروژن آمونیومی است. این یک کود نیتروژن مایع با غلظت بالا است که به طور مستقیم تحت فشار قرار می گیرد، خنک می شود و از آمونیاک مصنوعی جدا می شود. حاوی ۸۳.۳٪ نیتروژن (N)، تنها ۰.۲٪ ~ ۰.۵٪ آب، و همچنین حاوی مقادیر کمی روغن است. (<5 میلی گرم بر کیلوگرم)، این نوع کود نیتروژن با بالاترین میزان نیتروژن است. در مقایسه با سایر کودهای نیتروژن با همان میزان نیتروژن، دارای مزایای هزینه کم، صرفه جویی در انرژی و حمل و نقل آسان با خط لوله است.
نیترات سدیم حاوی نیتروژن (N) 15٪ ~ ۱۶٪ است. دو نوع نیترات سدیم وجود دارد: نمک طعام طبیعی و نیترات سدیم فرآوری شده. نمک طعام طبیعی، همچنین به نام نمک شیلی معروف است، به طور کلی حاوی ۱۵ تا ۱۷ درصد نیترات سدیم است. فقط با پردازش و تصفیه می توان نیترات سدیم خالص تر به دست آورد. نیترات سدیم فرآوری شده محصول جانبی صنعت اسید نیتریک است.